Trường PTDTBT THCS Hừa Ngài thuộc xã Pa Ham, tỉnh Điện Biên được thành lập theo Quyết định số 591/QĐ-UBND, ngày 29/07/2001 và Quyết định số 637/QĐ-UBND ngày 06/6/2011, tiền thân là trường Phổ thông cơ sở xã Hừa Ngài (sau chia tách trường có tên là trường THCS Hừa Ngài), từ khi thành lập đến nay trường PTDTBT THCS Hừa Ngài đã trải gần 25 năm phấn đấu và trưởng thành, nhà trường đã không ngừng phát triển, từng bước ổn định và đi vào hoạt động có hiệu quả.
 

      Chi bộ nhà trường hiện có 23 đảng viên, chiếm tỉ lệ 79,3%. Ban giám hiệu nhà trường có 03 đồng chí đều có trình độ Đại học trở lên, trình độ trung cấp lý luận chính trị; có năng lực chuyên môn tốt, luôn phát huy tinh thần trách nhiệm trong công việc và được sự tín nhiệm cao của tập thể sư phạm nhà trường. Đội ngũ giáo viên hiện có 21 thầy cô đều đạt chuẩn nghề nghiệp từ khá trở lên; các thầy cô đều tâm huyết với nghề, hết mình vì sự nghiệp giáo dục, vì học sinh thân yêu. Đội ngũ nhân viên với 5 đồng chí luôn nhiệt tình, hiệu quả trong thực hiện nhiệm vụ được phân công.

      Trường có cơ sở vật chất khang trang với các khối phòng hành chính quản trị, khối phòng học tập, khối phòng hỗ trợ học tập, khối phụ trợ, khu sân chơi thể dục thể thao, khối phục vụ sinh hoạt, hạ tầng kỹ thuật được trang bị khá đầy đủ, phục vụ tốt cho giảng dạy và học tập. Được sự chỉ đạo của Sở Giáo dục và Đào tạo tỉnh Điện Biên, phòng Giáo dục và Đào tạo huyện Mường Chà (cũ) cùng với sự nỗ lực của đội ngũ cán bộ, giáo viên, nhân viên và học sinh, trường PTDTBT THCS Hừa Ngài đã hoàn thành phổ cập giáo dục THCS mức độ 3 năm 2019; được UBND tỉnh công nhận trường chuẩn quốc gia lần đầu vào tháng 5 năm 2014. Được sở Giáo dục và Đào tạo tỉnh Điện Biên công nhận đạt kiểm định chất lượng mức độ 2 và UBND tỉnh công nhận trường chuẩn quốc gia mức độ 1 vào năm 2019, công nhận lại vào tháng 5 năm 2025.
      Được sự quan tâm, chỉ đạo của các cấp, chính quyền địa phương, phòng Giáo dục và Đào tạo huyện Mường Chà (cũ), cùng với sự nỗ lực của đội ngũ cán bộ giáo viên, nhân viên và học sinh nhà trường, chất lượng giáo dục đã có những chuyển biến rõ rệt, cụ thể:
       - Trường có đội ngũ giáo viên tham dự các kỳ thi giáo viên dạy giỏi cấp huyện đạt chất lượng cao.
      - Chất lượng học tập và rèn luyện đạo đức của học sinh luôn đảm bảo và ngày một nâng cao. Hằng năm nhà trường đều có học sinh giỏi cấp huyện.
      - Các tổ chức Công đoàn, Đoàn thanh niên, Đội thiếu niên, Ban đại diện cha mẹ học sinh hoạt động tích cực, góp phần cùng nhà trường hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ các năm học.
      - Công tác thu chi tài chính của nhà trường luôn thực hiện nghiêm túc theo đúng nguyên tắc tài chính.

      Với những nỗ lực đó nhà trường đã đạt được nhiều thành tích đáng ghi nhận: Từ năm 2020 đến nay nhà trường luôn duy trì danh hiệu tập thể lao động tiên tiến, tập thể lao động xuất sắc, nhiều lần được UBND tỉnh Điện Biên tặng Bằng khen, được UBND huyện Mường Chà tặng giấy khen. Hằng năm có trên 80% cán bộ, giáo viên, nhân viên được công nhận đạt danh hiệu LĐTT; 15% cán bộ, giáo viên, nhân viên đạt danh hiệu Chiến sĩ thi đua cơ sở; nhiều cá nhân được UBND tỉnh tặng Bằng khen, UBND huyện tặng Giấy khen. Đặc biệt, năm học 2021-2022 nhà trường được Thủ tướng Chính phủ tặng Bằng khen; năm học 2023-2024 nhà trường được Thủ tướng Chính phủ tặng Cờ thi đua.

      Để đáp ứng được yêu cầu của giáo dục trong giai đoạn hiện nay, đòi hỏi nhà trường phải không ngừng đổi mới, tích cực hòa nhập, giao lưu học hỏi, tiếp thu những kiến thức, những kinh nghiệm của các đơn vị khác, áp dụng vào trường mình một cách phù hợp, hiệu quả. Cán bộ, giáo viên, nhân viên, học sinh trường PTDTBT THCS Hừa Ngài luôn luôn đoàn kết, phấn đấu, học hỏi để duy trì, nâng cao chất lượng trường trung học cơ sở đạt chuẩn quốc gia trong các năm học tiếp theo.